Blog

Boerenkool zaaien, uitplanten en oogsten: zo doe je dat

Profielfoto Kim Nelissen
Kim Nelissen

TuinTuin

Wil jij boerenkool kweken in jouw moestuin? Doen! Het is een supergezonde groente en als je weet hoe, is het redelijk simpel een leuke oogst te krijgen. Ik leg je stap voor stap uit hoe boerenkool zaaien, uitplanten en oogsten in zijn werk gaat.

Boerenkool, een oerhollandse groente die het goed doet in ons koude kikkerlandje. Ik kweek deze gezonde wintergroente al jaren met veel plezier. Ok toegeven, het is iets ingewikkelder dan rucola of raapsteel, maar je hoeft echt geen rot in het moestuinvak te zijn om jouw eigen boerenkool te kweken.

Boerenkool kweken in een kleine moestuin?

Sommige moestuiniers zijn van mening dat je geen kolen in een klein moestuintje moet kweken. Aan de ene kant hebben ze natuurlijk gelijk, want groenten als boerenkool, spruitkool en broccoli nemen aardig wat ruimte in. En je moet er ook nog eens best lang op wachten. En toch zette ik er elk jaar zo’n stuk of 3-4 in mijn kleine tuintje van 6m2.

Boerenkool kweken in kleine moestuin
Gewoon een beetje proppen en tadaaa. Zoek de boerenkool;-)

Sinds begin 2021 heb ik een extra lapje grond erbij en heb ik eindelijk mijn felbegeerde kolenveld Nu kan ik dus helemaal los.

Maar ik zou zeggen: ben jij dol op boerenkool, laat je dan niet tegenhouden als je een klein tuintje hebt. Het is een wintergroente (als je het winterras kiest), wat betekent dat hij voor een groot deel op je lapje staat als er nauwelijks iets anders meer groeit. Lekker doen dus.

Wanneer boerenkool zaaien?

Je kunt boerenkool zaaien in de maanden mei en juni, afhankelijk van het ras dat je hebt. Herfstboerenkool zaai je in mei, winterboerenkool wat later in juni. Overigens houd ik me daar niet helemaal aan want ik zaai mijn winterras altijd voor in mei. Zo gaan ze al redelijk uit de kluiten gewassen de winter in.

Boerenkool zaaien_ westlandse winter
Ik heb eigenlijk altijd Westlandse Winter en die bevalt me prima. Je kunt deze zaden oa. kopen bij de Dutch Garden Seeds. In hun webshop krijg je 10% korting met de code MOESMEISJE.

Voorzaaien of direct in de volle grond?

In principe heeft direct in de volle grond zaaien altijd mijn voorkeur. Je planten zijn dan meteen gewend aan de omstandigheden in de buitenlucht. Toch zaai ik kolen altijd voor. Waarom? Omdat duiven en bijvoorbeeld kraaien dol zijn op jonge koolzaailingen. En dan heb ik het nog niet eens over de slakken. Ik zet dus liever wat grotere zaailingen in de moestuin, die hebben meer kans op een aanval te overleven. En als er dan eentje sneuvelt, heb ik altijd nog wat reserve-exemplaren thuis staan. Ik zaai dus altijd meer boerenkool dan ik uiteindelijk in mijn moestuin heb staan.

Hoe zaai je boerenkool?

Ieder zijn eigen methode, maar omdat ik niet zoveel ruimte in huis heb, stop ik altijd meerdere zaadjes in 1 potje dat ik vul met zaai- en stekgrond of kokospotgrond.

Deze grond is lekker luchtig zodat de zaailingen goed kunnen wortelen. Stop de zaadjes 0,5-1,5 cm diep in de grond, dek af met een laagje grond en geef wat water met een plantenspuit.
Wil je voorkomen dat je lange en slappe zaailingen krijgt? Zet de potjes dan niet te warm weg. Ze ontkiemen al bij 15 graden. Je kunt ze dus ook buiten voorzaaien in kweekpotjes en ze later uitplanten in de volle grond.

Verspenen

Heb je meerdere zaadjes in 1 potje gestopt? Dan geef je de zaailingen elk hun eigen potje zodra ze naast de kiemblaadjes twee echte blaadjes hebben. Je vult een kweekpotje van 9cm met (liefst biologische) potgrond, zodat ze lekker kunnen gaan groeien.

Wanneer boerenkool uitplanten?

Foto van boerenkool uitplanten

Boerenkool uitplanten doe je ongeveer vanaf half juni tot uiterlijk half augustus, weer afhankelijk van het ras dat je hebt. De plantjes zijn dan ongeveer 10-15 cm hoog. Mijn ervaring is wel dat half augustus eigenlijk al te laat is. De planten gaan dan net iets te klein de winter in en groeien daarna niet zo hard meer. Ik doe het dus liever eerder.

Bodem klaarmaken

Voor het uitplanten kun je eventueel wat kalk door je bodem harken. Dat geldt vooral als je een wat zuurdere grondsoort hebt, zoals zand. Zorg daarnaast dat er een lekkere dikke laag compost op je lapje ligt, daar houden kolen van.

Ongeveer twee weken voordat je de zaailingen uitplant, kun je naast de basisbemesting van het vroege voorjaar, nog wat extra mestkorrels over je lapje verspreiden. Tijdens de groei mest ik zelf nog een of twee keer bij. Daar stop ik mee rond september.

Ik gebruik zelf graag de mestkorrels van Ecostyle. Je hebt ze in grote zakken of kleine doosjes van 1 kg.

 

Uitplanten maar

Boerenkool neemt aardig wat ruimte in beslag. Officieel is de plantafstand zeker 50 x 50 cm, maar ik hield me daar eigenlijk niet aan in mijn kleine moestuintje. Daardoor groeiden de planten wat meer de hoogte in, maar dat vond ik niet zo erg. Heb je wel de ruimte? Geef ze die dan ook. Geef na de uitplant genoeg water.

Boerenkool uitplanten met kweekpotjes

Wat ik zelf altijd doe om de jonge koolzaailingen te beschermen tegen slakken en vogels is een ongekeerde kweekpotje eroverheen zetten met een opengeknipte bodem. Daaromheen strooi ik scherp zand, eierschalen en/of cacaodoppen. Zo werp ik een soort barricade op.

Beschermen met insectengaas

Zelf ben ik eigenwijs en gemakzuchtig, maar ik ga het jou natuurlijk goed aanleren: gebruik fijn insectengaas om jouw boerenkool zo veel mogelijk te beschermen tegen onder andere het koolwitje die eitjes legt op de bladeren, de koolwittevlieg en de melige koolluis. Omdat mijn lapje maar zo klein was en ik zoveel verschillende groenten door elkaar zette, werd het bij mij eigenlijk nooit een plaag dus vandaar dat ik elk jaar de gok waagde en geen insectengaas gebruikte. We gaan zien hoe het dit jaar gaat nu ik een heus kolenveld heb;-)

Wat ik doe tegen rupsen? Ik haal een heel blad eraf en leg dat samen met wat andere koolbladeren op een beschermd plekje neer of ik offer 1 koolplant op en verhuis alle rupsen daar naartoe. Want heej, zonder rupsen geen mooie vlinders!

Wat je ook kunt doen tegen luizen: Oost-Indische kers tussen je kolen zetten. Ze trekken luizen aan, maar ook het koolwitje legt haar eieren op deze plant. Zo blijven je boerenkolen meer gespaard. Gebruik in ieder geval geen gif om insecten te bestrijden. Het is slecht voor de insecten, het milieu en voor jouzelf.

Combinatieteelt

Als je meerdere groenten naast elkaar kweekt, is het goed om combinatieteelt toe te passen. Boerenkool combineert naast andere kolen, goed met kruiden zoals de dropplant, kamille en oregano. Je kunt ze ook prima naast paksoi, snijbiet en spinazie zetten. Let bij die laatste wel op voor overbemesting in verband met nitraatvorming. Geen fan zijn ze van aardbeien, radijs en (knol)venkel.

Mulchen

Boerenkool zaaien en beschermen door mulchen
Mijn kolenveldje in juni met cacaodoppen.

Boerenkool heeft niet heel veel water nodig, alleen als het lange tijd warm en droog is. Wat ik wel altijd doe, is voordat het warme weer losbreekt een plens watergeven en dan een mulchlaag aanbrengen van cacaodoppen. Daardoor droogt de bodem niet uit en hoef je minder vaak water te geven. En het werpt een barricade op tegen slakken. In de herfst bedenk ik de kale bodem rondom de kolen met herfstblad. Zo gaat de bodem goed beschermd de winter in.

Meer lezen? Lees dan mijn blog ‘Wat is mulchen en waarom moet jij het toepassen.’

Oogsten

boerenkool zaaien en oogsten
Tip: zet ook eens wat rode boerenkool in je moestuin. Een prachtig gezicht naast de groene.

Als alles goed is gegaan kun je jouw boerenkool ergens tussen half september en half maart oogsten, weer afhankelijk van het ras. Ik ga altijd voor het winterras omdat de winter de tijd is dat er verder niet zoveel meer te oogsten valt. Je kunt het beste wachten totdat de ‘vorst eroverheen is geweest’. De boerenkool smaakt dan iets zoeter omdat zetmeel is omgezet in suikers. Je kunt de boerenkool in 1x eruit halen, maar wat ik zelf altijd doe is gewoon het blad oogsten dat ik op dat moment nodig heb.

Video bekijken?

Wil je alles nog even nakijken op video? Bekijk dan mijn how-to-video op YouTube.

*Dit blog bevat affiliate links. Dat betekent dat ik een klein bedrag verdien als jij een product bestelt via een van die links. Het kost jou geen extra geld en je helpt mij om onder andere mijn YouTube-video’s te kunnen bekostigen. Dank je wel dus daarvoor! Wil je iets bestellen via Bol.com? Als je op de banner bovenaan het blog klikt steun je mij en mijn werk zonder dat het jou een cent meer kost.

*Dit blog kan affiliate links bevatten. Dat betekent dat ik een klein bedrag verdien als jij een product bestelt via een van die links. Het kost jou geen extra geld en je helpt mij om onder andere mijn YouTube-video’s te kunnen bekostigen. Dank je wel dus daarvoor! Wil je iets bestellen via Bol.com? Als je op de banner bovenaan het blog klikt steun je mij en mijn werk zonder dat het jou een cent meer kost.

11 reacties

  • Ik heb een paar weken geleden paarse boerenkool gezaaid in de volle grond. Per gaatje heb ik meerdere zaadjes gedaan. Het begint mooi te groeien allemaal, het lijken net paarse klavertjesvier 🥰
    Moet ik ze nog uitdunnen of komt het zo ook goed?

    • Kim Nelissen

      Mooi zijn ze he! Als je wil dat ze echt lekker gaan groeien, moeten ze wel de ruimte krijgen. Dus dan is uitdunnen wel handig:-) Ze hebben ongeveer 50 x 50 cm nodig per plant.

  • In september waren de zaden rijp dus dacht ik, net als in de natuur nu zaaien. in potten. ze zijn nu pas 10 a 12 cm hoog en hebben enkele bladeren, Het is de mooie rode soort. Zal ik ze nu uitpoten of wachten tot na de winter? ze zullen nu wel niet heel sterk meer gaan groeien toch?
    In mijn tuin heb ik nog een andere “kale” met blauw groen blad, soort roerbak kool: die zaait zich zelf steeds overal uit, hoef ik nooit te zaaien, alleen maar steeds wat blaadjes oogsten als ik er van wil eten. (tot ze gaan bloeien en opnieuw zaden vormen).

    • Kim Nelissen

      Hoi Antonia,

      Ze zullen nu inderdaad niet heel hard meer gaan groeien. Ik weet niet wat er gebeurt als je ze laat staan (haal je ze dan naar binnen of laat je ze buiten staan?). Het kan zijn dat ze in bloei schieten als ze te warm staan, omdat ze denken dat het dan voorjaar is. Het is dus een beetje een gok wat het slimste is. Misschien kun je een deel uitplanten en een deel in pot laten staan. Dan kun je een leuk experiment doen:-)

  • Hallo Moesmeisje, ik heb mijn boerenkool plantjes vrij laat gezaaid en dus uitgeplant. Maar ondanks hun geweldige groei blijken ineens de worteltjes te rotten en gaan m’n plantjes dood. Ik heb ze in een hele dikke compostlaag geplant, is dit misschien te rijk aan voeding?
    Met liefde en aandacht, Janine

    • Kim Nelissen

      Hoi Janine, oh wat ontzettend jammer zeg! Het lijkt me niet dat het aan de compost ligt. Kolen zouden daar prima tegen moeten kunnen, die zijn dol op compost. Ik denk eerder dat er dan een beestje in de grond zit. Of wellicht de schimmel knolvoet.

  • ik heb kleine gaatjes in de boerenkoolplantjes. Wat is dit? Wel afgedekt met vitrage. Fijnmazig

    • Kim Nelissen

      Hoi Louwien, dat kan ik zonder foto niet echt zeggen. Het kunnen rupsen zijn, maar als je gaas hebt zou dat eigenlijk niet moeten kunnen.

  • Deze info had ik effe nodig. Thanks. Weer lekker duidelijk neergezet door je. Je hebt een fijne schrijfstijl.
    Groetjes, Agnes..

  • Hoi Moesmeisje, bedankt voor al je leuke blogs! Ik heb afgelopen lente “per ongeluk” boerenkool gezaaid in de tuin (verkeerd etiket op zakje) en die zijn tot mijn verbazing opgekomen en inmiddels enorm geworden. Ik lees overal dat Boerenkool in de herfst/winter wordt geteeld dus ik vind het spannend om mijn ‘lentekolen’ te oogsten. Heb jij enig idee of dit toch wel kan en of het lekker gaat zijn? Groetjes, Jenny

    • Kim Nelissen

      Hoi Jenny, wat leuk haha. Ze zullen iets minder “zoet” smaken, maar wat je kunt doen is ze na de oogst even in de vriezer leggen. Dan krijg je schijnbaar het zelfde effect als wanneer er vorst is geweest.

Plaats een reactie