Hoe moet je je moestuin winterklaar maken? Dat is een vraag die veel mensen online stellen. In dit blog geef ik antwoord op die vraag en krijg je allerlei praktische tips voor jouw moestuin in de winter.

Je moestuin winterklaar maken. Dat betekent dat je allerlei dingen doet (of juist niet doet) die ervoor zorgen dat jij jouw moestuin zo goed mogelijk de winter door loodst. Zo heb je in het nieuwe moestuinseizoen een makkelijkere start. De dingen die je kunt doen, vertel ik je later. Nu eerst mijn twee afraders.

Hoe moestuin winterklaar maken? Zo in ieder geval niet

Wat ik persoonlijk niet zou doen, dat vertel ik je nu alvast: spitten en herfstblad verwijderen. Op sommige sites zul je wellicht zien staan dat je jouw moestuin alvast kunt omspitten, oftewel de bovenste laag van de bodem omkeren, zodat je straks in het voorjaar makkelijker kunt zaaien. Ik raad dit af. Sterker nog: ik zou helemaal niet spitten in jouw moestuin, op geen enkel moment. Waarom niet? Omdat je daar het bodemleven enorm mee verstoort. Al die beestjes en micro-organismen in de bodem die jou helpen de bodem van jouw moestuin gezond te houden, zitten er helemaal niet op de wachten dat jij hun leefgebied vlak voordat het koud wordt (of juist als het in het voorjaar warm wordt) overhoop haalt.

Zit je met een nieuw stuk grond dat je toch los wil maken? Kijk dan eens naar een woelvork. Daar maak je de bodem ook mee los, maar je keert hem niet. De bodemdieren zullen je dankbaar zijn. Ik heb daar mijn hele moestuin mee bewerkt toen ik mijn lapje grond bemachtigde in 2021 (zie foto hierboven). De tuin zat vol onkruid en had een dichtgeslagen bodem (we tuinieren op kleiige grond). Met de woelvork heb ik de bodem weer los en luchtig gekregen en kon ik daarna zaaien.

En dat herfstblad? Lekker laten liggen. Waarom, dat lees je verderop.  Tenminste als je niet net gezaaid hebt of nog wil zaaien op die plek. Dan kun je het beter nog even weghalen en bewaren om later rondom de opgekomen groenten te leggen. En nu verder met hoe het wel moet;-)

Wanneer begin je?

De moestuin winterklaar maken. Wanneer begin je daar eigenlijk mee? Ik meestal in september/oktober. Met sommige dingen begin je zelfs al in de zomer. Ik zou in ieder geval niet wachten tot de winter al begonnen is en het vriest als het kraakt.

Mijn belangrijkste tips om jouw moestuin winterklaar te maken

1.Oogsten en verwijderen laatste zomergroenten

Er zijn aardig wat (eenjarige) groenten die niet tegen de vorst kunnen. Zorg dus dat je die op tijd oogst. Denk bijvoorbeeld aan tomaten, courgette, andijvie, komkommer, pluksla, paksoi etc. Omdat veel planten aan het einde van het moestuinseizoen ziektes krijgen, zoals meeldauw en de aardappelziekte, kun je de planten het beste gewoon verwijderen.

2.Zaden oogsten

Naast het oogsten van groenten, kun je in het najaar ook perfect zaden oogsten. Zowel van bloemen (goudsbloem, juffertje in het groen, klaproos, duifkruid en nog vele anderen) als van groenten die je in bloei hebt laten schieten. Zaden oogsten uit bijvoorbeeld je tomaten, paprika’s en pepers kan ook. Laat ook nog wat over voor de vogels en laat bijvoorbeeld zonnebloemen lekker staan tot ze de pitjes eruit hebben gesnoept.

3.Zaaien van bladgroenten + planten

Als je in september al begint met het klaarmaken van je moestuin voor de winter, zijn er nog aardig wat bladgroenten die je kunt zaaien. Zo houd je de bodem lekker bedekt, wat hem meteen beschermt in de winter (zie later ook de tip mulchen). Denk aan winterpostelein, veldsla, winterspinazie (kan tot oktober trouwens), rucola, paarse mizuna, raapsteel, bladmosterd en tatsoi. Op die manier heb je in de herfst en winter ook nog wat lekkere verse bladgroente. Ook Aziatische bladgroente kun je later in het seizoen zaaien.

Je kunt bladgroenten ook in een koude bak zaaien. Dan kun je ze nog wat later zaaien en zijn ze ook beter beschermd tegen de kou. Win-win.

In de herfst kun je daarnaast knoflook en herfstplantuitjes planten. Die kun je dan in de vroege zomer van het jaar erop oogsten.

4.Wintergroenten kweken

Wat ook slim is: zorgen dat er in de winter nog steeds groenten in je moestuin staan. Die wintergroente moet je dan vaak wel in de zomer al zaaien. Denk bijvoorbeeld aan boerenkool, savooiekool, palmkool, spruitkool, rode kool, winterwortel, prei etc. Zo heb je in de winter ook nog lekker verse groenten uit eigen tuin en eet je met de seizoenen mee. Heerlijk!

5. Mulchen

Behalve groenten laten staan in de winter, kun je de moestuin ook winterklaar maken door te mulchen. Ik doe dat zelf allebei. Mulchen is het toevoegen van een laag organisch materiaal aan de bodem. Ik mulch gewoon tussen de groenten door op lege plekken. Dat beschermt zowel de groenten als de bodem tegen de kou. Ook verbetert het de bodemstructuur en helpt het tegen uit uitspoelen van voedingsstoffen bij zware regen. Mulchen kun je doen met bijvoorbeeld gevallen herfstblad (lekker laten liggen dus, zie begin van mijn blog), compost, groenbemesters, onkruid dat je hebt gewied en bijvoorbeeld resten van planten die geen ziektes bevatten. Meer weten? Bekijk dan mijn video.

TIP: Meer weten over waarom herfstblad zo goed voor je tuin is? Volg dan het ‘Tuin winterklaar afkickprogramma’ van tuinexpert Suze Peeters op Tuinschool online. Even naar beneden scrollen bij het cursusoverzicht en je kunt je voor 17,95 aanmelden.