Opbrengst vergroten in jouw kleine moestuin? Ga voor klimgroenten

Als je een kleine moestuin hebt, kun je al snel het idee krijgen dat je er alleen maar de wat kleinere groenten in kunt zetten, zoals sla, wortel en radijs. Maar wat als je nou gebruik maakt van de hoogte en kiest voor een paar klimgroenten? Dan is er opeens veel meer mogelijk dan jij denkt. Ik geeft je wat leuke tips ter inspiratie.

Werken met de hoogte is een van de trucs die ik toepas en waarmee ik de opbrengst uit mijn moestuin van slecht 15m2 enorm heb vergroot. Want waarom alleen maar focussen op die horizontale oppervlakte, terwijl er verticaal een zee aan ruimte is? Zonde!

Klimgroenten

Hieronder een paar tips voor klimgroenten én groenten die officieel niet per se een klimgroente zijn, maar die wel geschikt zijn om ze de hoogte in te laten groeien.

Klimmende boon

Toen ik net startte met moestuinieren kweekte ik stambonen (bonen die laag blijven). De laatste jaren ga ik juist bewust voor de klimmende stokbonen, omdat ik heb ontdekt dat ik op deze manier van dezelfde oppervlakte veel meer oogst haal. Mijn twee favoriete soorten zijn de Blauhilde (een paarse stokspekboon) en de Neckarkönigin (een groene stokspekboon). Deze bonen kunnen maar liefst 20 cm lang worden en je hebt echt maanden plukplezier als je zorgt dat je regelmatig oogst. Ik laat ze klimmen tegen een 4-potige tipi van bamboestokken met touw die ongeveer 50 cm bij 50 cm is. De tipi neemt dus heel weinig ruimte in beslag, maar ik kan er wel 16-20 bonenplanten tegenop laten klimmen (4 à 5 per stok).

Komkommer

In de professionele teelt, wordt komkommer altijd gekweekt in kassen. Maar als je het juiste klimaat creëert kun je hem ook in de volle grond kweken. Veel moestuiniers zonder kas laten komkommer in een koude bak over de grond kruipen. Ik vind dat veel te veel plek innemen in mijn kleine moestuin, dus ik kweek hem in mijn moestuinbak in de achtertuin, waar ik hem niet laat kruipen maar laat klimmen tegen een rek. Mijn stadse tuintje zit compleet ingeklemd tussen muren van de buren, waardoor het heerlijk beschut is en heel warm wordt: de ideale omstandigheden voor de warmteminnende komkommer. Doordat ik hem laat klimmen, kan ik nog tig andere groenten in mijn moestuinbak kweken aan de voet van de plant.

Een van mijn nieuwe ontdekkingen die je echt heel goed kunt laten klimmen is de biologische snackkomkommer Kaikura. Je kunt hem onder andere kopen bij Zaadhandel Dutch Garden Seeds. Met de kortingscode Moesmeisje krijg je daar altijd 10% korting.

Pompoen

Toen ik net startte met moestuinieren dacht ik dat pompoen een absolute no go was in mijn kleine moestuin. Maar ik ben zo’n fan van deze groente, dat ik besloot hem na een paar jaar toch in mijn moestuin te zetten. Eerst koos ik voor een niet-rankend ras waardoor de plant relatief klein blijft (vergelijkbaar met een courgetteplant), nu heb ik een rankend ras dat ik laat klimmen (Jack Be Little). Ik gebruik hiervoor net zoals bij de bonen een tipi. Ik laat hem niet recht omhoogklimmen tegen één kant, maar laat de plant zich in een soort spiraal om de tipi wikkelen. Op die manier heeft de plant genoeg ruimte voor zijn ranken, terwijl hij op de grond nauwelijks ruimte in beslag neemt. Nog minder dan het niet-rankend ras. Een andere leuke oplossing is om hem over een rozenboog omhoog te laten klimmen. Staat ook nog eens hartstikke leuk in je moestuin. Gebruik je creativiteit! Andere rassen met kleine pompoentjes zijn Baby Boo en Spark F1.

Courgette

Een methode waar ik pas sinds kort mee experimenteer is het laten klimmen van mijn courgetteplanten. Ik zag deze methode voor het eerst bij Villa Augustus, een hotel in Dordrecht waar ook een moestuin aan vast ligt. Ook medemoestuinier Jessica Koomen maakt gebruik van deze slimme manier van ruimte besparen. Wat je doet is twee dikke (bamboe) stokken plaatsen op ongeveer 20 cm van elkaar. Daar tussenin plant je de courgette uit. Zodra de plant begint te groeien bind je hem met touw vast aan de twee stokken. Dat doe je om de 10/15 cm. Als hij lekker aan de groei is, start je met het weghalen van de onderste bladeren: elke keer als je een courgette oogst, haal je het blad daaronder weg. Zo neemt de plant stukken minder ruimte in beslag dan wanneer je hem op de standaard manier in je moestuin zet. Onderaan de voet van de plant kun je bijvoorbeeld sla of spinazie kweken. En bijkomend voordeel: je ziet de courgettes beter hangen, waardoor je er geen over het hoofd ziet en opeens een reuzencourgette op de grond hebt liggen.

Je hebt overigens ook speciale klimcourgette (rankend), maar die vind ik dan net weer iets te veel uitdijen voor een kleine moestuin.

Rijspeul

Net zoals bij bonen heb je peultjes die “laag” blijven (meestal tot 70 cm) en de zogenoemde rijspeulen die vaak tot wel 150 cm hoog worden. Ondertussen kweek ik ze allebei: lage paarse peulen met roze bloemen (het ras Shiraz), want oh wat houd ik van paars, en groene rijspeulen met roze bloemen (het ras Grijze Roodbloeiende).
Die eerste laat ik samen met sugarsnaps klimmen tegen een rekje dat ik zelf in elkaar zet met bamboestokken en touw en de tweede krijgen een zelfgemaakte tipi tot hun beschikking. Met peulen combineer je een groente die weinig ruimte nodig heeft met een groente die de hoogte in gaat. Je kunt de peulen namelijk heel dicht op elkaar zetten: 5 cm van elkaar af. De lage kweek ik aan beide kanten van het rekje waardoor ik er een stuk of 40 kwijt kan.

Klimmende spinazie

Als je jouw spinazie graag gewokt of gestoofd eet, dan weet je dat er vrij weinig overblijft want de groente slinkt als een malle. Je hebt dus aardig wat oppervlakte nodig om er meerdere maaltijden uit te kunnen halen. Maar wist je dat er ook klimmende spinaziesoorten zijn (geen officiële familie van de gewone spinazie, maar wel smakend naar spinazie en op dezelfde manier te gebruiken). Afhankelijk van de hoeveelheid zon kun je voor een van deze twee gaan:

• Rankspinazie (zoek op hablitzia tamnoides): dit is een nieuwe ontdekking van me die ik op het moment van schrijven nog niet heb gekweekt. Ik kan je er dus nog weinig over vertellen, maar ik wilde je de tip niet onthouden. Deze klimplant wordt in Zweden veel gekweekt en is daar en in ons klimaat winterhard, maar niet wintergroen. Je kunt er het hele seizoen van oogsten en hij groeit goed in de schaduw. Een keer zaaien en je kunt er jaren mee vooruit.

• Tropische klimspinazie (zoek op Basella Alba, met groene stengels en blad of Basella Ruba, met paarse stengels en groen blad): een eenjarige plant, die het in ons klimaat vooral goed doet in een kas, maar die het op een zonnige en beschutte plek ook in de volle grond of in pot doet. Je zaait hem in april voor en plant hem na half mei (ijsheiligen uit). Wil je er een meerjarige plant van maken? Haal hem in de winter dan naar binnen om hem te laten overwinteren. Deze ga ik aankomend seizoen testen.

Pergola met klimgroenten in jouw siertuin

Heb je geen moestuin, maar alleen een siertuin? Maak er een eetbare siertuin van! Is je tuin klein? Denk dan eens na over het plaatsen van een pergola. Ook hier kun je allerlei groenten tegenaan laten klimmen. Enkele suggesties die er mooi uitzien in een siertuin: oranje minipompoentjes, klimbonen met roze of rode bloemen (zoals pronkboon Lady Di) of een mooi velletje (zoals de rood-wit gevlekte kievitsboon) en natuurlijk cucamelon met zijn prachtige blad. Hoe heerlijk is het om onder jouw eetbare, groene pergola te zitten met lekker weer? Mooie loungeset of robuuste houten bank van bijvoorbeeld Postmus erbij en genieten maar.

Heb je wel een moestuin en is daar genoeg ruimte? Dan kun je er natuurlijk ook voor kiezen om daar een mooie zitplek te creëren waar je kunt genieten van al jouw groenten. Let er dan wel op dat je gaat voor 4 season outdoor meubels, die je het hele jaar kunt gebruiken.

Boekentip: Wil je weten wat voor slimme trucs ik nog meer toepas om de oogst in mijn moestuintje zo groot mogelijk te maken? Pre-order dan mijn boek ‘Kleine moestuin, Grote Opbrengst’.

Dit blog heb ik geschreven in samenwerking met Equote/Postmus.