Tomaat kweken (in pot)
Het is maart en dat betekent tomaten zaaien! Zelf kies ik voor tomaat kweken in pot en in mijn nieuwe moestuin. Ik ben nu eenmaal hebberig. In pot werkt het ook helemaal prima. Ik leg je stap voor stap uit hoe jij heerlijke tomaten kweekt: van zaaien tot uitplanten, dieven, toppen en oogsten.
Tomaten telen is niet heel ingewikkeld, maar als je net begint, is het slim om je een beetje in te lezen. Op die manier is je opbrengst waarschijnlijk hoger dan wanneer je maar wat doet. In dit blog vertel ik je alles wat je moet weten.
Wanneer tomaat zaaien?
Je kunt tomaten binnen voorzaaien van begin maart tot en met april. Zaai je ze vroeg en heb je niet veel licht in huis? Gebruik dan een groeilamp, want tomaten houden van lekker veel licht. Dat hoeft overigens pas nadat ze zijn opgekomen. Daarvoor hebben ze nog geen licht nodig.
Je kunt zaden gebruiken van tomaten die je in de supermarkt koopt. Stop dan gewoon een partje in de aarde. Zelf koop ik ze altijd bij een zaadhandel. Zo kan ik speciale soorten uitzoeken, bijvoorbeeld een ras dat je niet hoeft te dieven en toppen (daar lees je later meer over). Ik ben nou eenmaal een luie moestuinierder. Of aparte rassen met strepen of bijzondere kleuren.
Zaden bestellen? Gebruik mijn kortingscode
Heb je zin om tomaten te zaaien en ben je op zoek naar een adres om je zaden te bestellen? Bij Dutch Garden Seeds krijg je met de code ‘moesmeisje’
Hoe zaai je tomaat?
Ik gebruikte zelf altijd het liefst zaai- en stekgrond. Dit bevat minder voeding dan gewone potgrond, waardoor de zaailingen niet te snel groeien, waardoor ze slap en iel worden. Ook is het wat luchtiger, zodat de wortels zich makkelijk kunnen ontwikkelen. Dit jaar ga ik voor het eerst kokospotgrond gebruiken. Voordeel daarvan is dat het water goed vasthoudt, waardoor de grond minder snel uitdroogt. Ik ben benieuwd!
Kweek je net zoals ik maar een paar planten? Stop dan 1 zaadje per potje in de grond. Als je veel planten kweekt kun je ook meerdere zaadjes in het potje stoppen. Dat scheelt potjes. Stop de zaadjes op 0,5 centimeter diep in de grond en zet de potjes in een ruimte waar het minimaal 20 graden is of gebruik een verwarmde kweekbak.
Als het goed is, komen de zaden binnen een week op. Zet de opgekomen zaailingen meteen op een lichte plek. Als ze niet genoeg licht hebben, worden de zaailingen lang en iel en worden het later minder sterke planten.
Verpotten
Hebben de zaailingen naast de eerste 2 kiemblaadjes ook 2 echte blaadjes? Zet ze dan elk in hun eigen grotere potje. Zo krijgen ze de ruimte om flink wat wortels aan te maken. Nu gebruik je wel potgrond met voeding, want dat hebben ze nodig om lekker te groeien. En dat gaat vanaf dan meestal snel.
Tip: zijn jouw zaailingen toch wat lang en iel geworden? Zet ze tijdens het overpotten dan tot de onderste twee kiemblaadjes in de aarde. Zo ontwikkelen zich extra wortels aan de stengel en worden het alsnog sterke planten.
Naar buiten: eerst afharden
Vanaf half mei kunnen de tomatenplantjes naar buiten. Laat ze dan wel eerst een weekje wennen aan de buitenlucht. Ook als je kiest voor tomaat kweken in pot, dan kun je nu het beste nog even in kun kweekpotjes laten staan. Zet ze steeds iets langer buiten en haal ze ‘s nachts weer naar binnen. Na een week laat je ze ook ’s nachts buiten staan. Daarna zet je ze in hun definitieve pot.
Tomaat in pot: hoeveel ruimte en waar?
De eerste twee jaar zette ik 5 tomatenplanten in 1 pot met een diameter van zo’n 35cm. Groter mag natuurlijk altijd, maar is bij soort die vooral de hoogte ingaan niet echt nodig. Ik ben enorm hebberig en zaai altijd veel te veel. Maar vorig jaar ben ik toch teruggegaan naar 2 planten per pot en dit jaar ga ik braaf voor 1 plant per pot, zoals het hoort. Uiteindelijk krijgt die ene plant net zoveel tomaten als 5 planten die elkaar in de weg staan en elkaars licht wegnemen.
Zorg dat je tomatenplant zich ergens aan kan vasthouden als ze wat groter worden. Ik maak ze gewoon altijd vast aan een bamboestok. Je kunt ook een speciale tomatenpot kopen waar al een klimrek bijzit. Die ga ik dit jaar voor het eerst testen.
In de volle grond heb ik ze vast gemaakt aan tomatenspiralen van Nature.* Echt ideaal!
Zorg voor een dak boven hoofd
Ik zet mijn potten op een zonnige plek (minimaal 6 uur zon per dag is ideaal) in een tuinkasje (dat kan ook gewoon een tomatenkasje van kunststof zijn of je maakt zelf een afdakje). Waarom? Tomaten houden niet wat regen. Als het blad te vaak natregent en niet snel genoeg kan opdrogen, heb je grote kans op de beruchte aardappelziekte. En dat wil je liever voorkomen. Om die reden is tomaat kweken in pot eigenlijk slimmer dan in de volle grond. Daar staan ze onbeschut.
Tomaten beschermen in de volle grond
Dit jaar kweek ik mijn tomaten voor het eerst ook in de volle grond. Ik kan mijn geluk niet op, want ik kan er twaalf kwijt! Maar ik weet ook dat bij andere moestuiniers in onze buurttuin er elk jaar besmettingen met de aardappelziekte zijn. Dus ik heb ze beschermd met tomatenbogen met folie van Nature. Hier zie je ook hoe lekker hoog die tomatenspiralen zijn.
Bloei en bemesting
In mei/juni verschijnen de eerste bloemetjes. Hier groeien later de tomaten uit. Zeker tijdens de bloei en later als er tomaten gevormd worden, is het belangrijk dat je de tomatenplanten genoeg mest geeft. Ik geef tegenwoordig biologische vloeibare mest aan al mijn vruchtplanten in pot zoals tomaat, komkommer, peper en paprika. In mijn moestuin kies ik voor een algemene moestuinmest in korrelvorm, zoals de moestuinmest van Ecostyle. Je hebt die ook in kleine verpakking als je een kleine moestuin hebt. Ideaal!
Water geven
Let op! Geef tomatenplanten regelmatig water. Liever elke keer een klein beetje, dan in een keer heel veel. Als je opeens veel water geeft, kunnen je tomaten barsten.
Geef water aan de onderkant van de stengel en niet op de bladeren van de plant. Zo verklein je de kans op de aardappelziekte.
Snoeien, dieven en toppen
Snoeien
Voor het creëren van een sterke stengel is het slim om te snoeien. Haal alle takken weg tot aan de eerste tros tomaten.
Dieven
Ik koop zelf vaak speciale tomaten die je niet hoeft te dieven. Heb je gewone tomaten, haal dan regelmatig nieuwe scheuten in de oksel van de plant weg (=dieven). Zo voorkom je dat de plant dichtgroeit en de tomaten te weinig licht krijgen.
Toppen
Heb je geen zelftoppend ras, haal dan richting einde zomer de top van de plant af. Zo kan de plant al zijn energie steken in het rijpen van de tomaten en gaat er geen energie meer naar het vormen van nieuwe tomaten die toch niet meer rijp worden.
Oogsten
Als de tomaten van groen naar dieprood zijn verkleurd, kun je ze oogsten. Je kunt ze er gewoon vanaf trekken of afknippen. De oogst duurt van de zomer tot en met begin oktober.
Heb je in oktober nog groene tomaten aan je plant? Pluk ze dan en laat ze binnen afrijpen op een zonnig plekje. Wil het rood worden versnellen? Leg ze dan samen met appel of banaan in een schaal.
YouTube-video
Dit is zo ongeveer alles wat je moet weten over het tomaat kweken in pot. Vind je het fijn om alles nog even terug te kunnen zien op beeld? Ook het snoeien, dieven en toppen? Bekijk dan mijn YouTube-video over tomaten kweken.
Heb je toch nog een vraag? Laat een reactie achter, ik help je graag verder!
Meer groenten kweken in potten en bakken?
Er zijn nog veel meer groenten die het prima doen in een pot of bak? In mijn blog Moestuin op balkon of in kleine tuin: het kan! geef ik je 10 fijne tips.
Dit blog bevat affiliate links. Dat betekent dat ik een klein bedrag verdien als jij een product bestelt via een van die links. Het kost jou geen extra geld en je helpt mij om onder andere mijn YouTube-video’s te kunnen bekostigen. Dank je wel dus daarvoor! Wil je iets bestellen via Bol.com? Als je op de banner bovenaan het blog klikt steun je mij en mijn werk zonder dat het jou een cent meer kost.
*Dit artikel is geschreven in samenwerking met Nature.
40 reacties
Chris
Hoi hoi erg interessant allemaal, je zou er goesting voor hebben😉maar vermoedelijk is dit nu te laat om eraan te beginnen? We zijn nu begin augustus. Best starten in het voorjaar zoals ik lees?
Groetjes Chris
Kim Nelissen
Hoi Chris,
Ja je start echt in maart met het zaaien. Dus volgend jaar kun je los!
jean pierre victor
hoeveel gaten in pot van 20l gaten onder of op zijkanten????dat er wat water onder blijf???Dank U vriendelijke
Kim Nelissen
Ik zou er een stuk of 3 gaten in maken denk ik.
Yvnne
Dank je voor de informatie en tips. Handig voor een beginner zoals ik.
Kim Nelissen
Graag gedaan!
Petra
Hoeveel liter moet een pot hebben om tomaten in te kweken? Ik heb potten van 11 liter, zijn die groot genoeg voor 1 tomatenplant bijv. moneymaker of vleestomaat?
Kim Nelissen
Hoi Petra, ik reken zelf nooit in liters, maar ik zou een pot pakken van zeker 25 cm diameter.
john
De warmste dag was het 29 graden in de tunnel en de koudste nacht was 10 graden.
Ben ze nu extra voeding aan het geven en heb ze verpot met nieuwe potgrond. Zo te zien helpt het een beetje.
Kim Nelissen
Dat is wel een erg groot verschil ja. Hopelijk komen ze er bovenop!
john
Dag Kim,
Mijn tomatenplantjes heb ik op tijd gezaaid, maar ze blijven ontzettend klein. Nu (2-juni) hebben de meeste nog steeds twee echte blaadjes. Enig idee hoe dat komt?
Kim Nelissen
Oei wat gek. Hoe warm heb je ze staan?
Elise
Hi,
Mijn tomaten planten staan al in hun definitieve pot met potgrond. Maar ik had er geen mest bij gedaan. Ik heb wel voeding voor moestuin gekocht maar nog niet gegeven. Ze hebben nog geen bloemen maar er zitten wel al knoppen aan 🙂 Moet ik nog bemesten of starten met de voeding? Zo ja, wanneer? Als de bloemen uitkomen?
Gr,
Elise
Kim Nelissen
In de potgrond zit gelukkig ook al voeding, dus dat scheelt. Je kunt op zich nu al wel de eerste voeding geven hoor.
Nynke
Hoi Kim,
Ik ben sinds kort voor het eerst begonnen met het groeien van tomaten. Ik heb een stuk of 10 á 12 zaadjes in een klein plastic dip bakje geplant. Ze groeien erg snel en zijn nu al ongeveer 2 centimeter. Super leuk! Maar is het ook een probleem dat ze allen in een klein bakje zitten? Moet ik ze ook verpotten? Ze zijn nu pas een week aan het groeien en zijn dus nog vrij klein. Ik hoor het graag!
Groetjes Nynke
Kim Nelissen
Hoi Nynke,
Sorry ik heb je bericht helemaal gemist. Hopelijk ben je er ondertussen zelf achter gekomen. Je kunt de plantjes verpotten als ze naast de eerste twee kiemblaadjes 2 echte blaadjes hebben. Dan zet je ze elk in hun eigen potje.
Eddy
Hallo Kim,
Normaal koop ik altijd mijn planten bij een tuincentrum, maar nu wil ik zelf eens trostomaten kweken uit zaad. Wat voor zaad/ras kunt U adviseren, want er zijn veel verschillende soorten. Het is voor buiten, dus niet voor in een kas.
Kim Nelissen
Ik moet eerlijk bekennen dat ik elk jaar gewoon weer nieuwe rassen probeer, dus een echte favoriet heb ik niet. IK weet dat voor buitentomaten het ras Saraev het goed doet en ik heb onlangs het ras Hellfrucht besteld. Die kan goed tegen natte omstandigheden.
Marion
Je schrijft ‘Ik koop zelf vaak speciale tomaten die je niet hoeft te dieven.’ Welke soorten zijn dit?
Kim Nelissen
Hoi Marion,
Ondertussen koop ik ook gewoon soorten die je wel moet dieven, maar de soorten die je niet hoeft te dieven die ik heb geteeld zijn oa. Saraev, Hillbilly en Mille Fleur.
Als je Googlet op struiktomaten vind je nog meer soorten die je niet hoeft te dieven.
Ingrid
Ik kweet tomaten in plastieken emmers. Met welk product kan ik die emmers best schoonmaken zodat tomatenziekte het volgend jaar geen kans krijgt? Al overal naar gezocht…nog niet gevonden
Kim Nelissen
Op zich maakt dat niet zo veel uit. De tomatenziekte zit namelijk gewoon in de lucht. Dus je ontkomt er helaas niet aan als het regenachtig weer is.
luc braem
straks koop ik in een tuincentrum aan aantal tomatenplantjes; de helft ervan kunnen direct in mijn serre geplant worden, de andere helft zullen vanaf begin mei en als het weer het toelaat, buiten geplant worden.
vraag : HOE EN WAAR MOET IK DEZE PLANTJES BEWAREN EN BEHANDELEN TOT BEGIN MEI ??
Kim Nelissen
Je kunt ze op een lichte plek in huis neerzetten op een plek waar het ongeveer 18 graden is. Dat is prima.
Elisa
Hoi,
Wat voor pot is geschikt voor het tomatenplantje? Ik moet binnenkort de zaailing verpotten maar ik vraag me af hoe het zit met afwatering ivm wortelrot.
Kim Nelissen
Bedoel je de definitieve pot of een iets groter kweekpotje? Eigenlijk maakt het niet zo veel uit, als het water maar kan weglopen en er dus gaatjes in de bodem zitten.
Robin
Nog een ander vraagje, kan je de potgrond het volgende jaar hergebruiken of moet dit steeds nieuwe grond zijn? En zo ja, hoe vaak kan je deze grond dan hergebruiken?
Kim Nelissen
Hoi potgrond moet je opnieuw erin doen want de voedingsstoffen zijn er na een paar weken uit. Je kunt oude potgrond wel bewaren om in voor te zaaien (eventueel met een beetje grof zand erdoorheen voor de luchtigheid). Zaailingen hebben als je jong zijn nog geen voedingsstoffen nodig.
Henriette
Vraagje Kan ik ook nu al zaadjes op keukenrol bewaren voor volgend jaar. Dan heb ik de soorten die ik dit jaar zelf al had.
Kim Nelissen
Ja hoor! Als je ze goed droogt en daarna in een luchtdicht zakje bewaart, kan dat prima.
Frank Lamberts
Leuk en leerzaam. Ben dit jaar voor het eerst begonnen een een plakje tomaat in een pot, maar veel te laat natuurlijk. het is nu einde juli en de plant is “al” 20cm groot. Er zal dus wel geen tomaat meer aankomen. Volgend jaar vroeger beginner.
Kim Nelissen
Ja tomaten kun je het beste begin maart zaaien. Ik was dit jaar ook later (begin april omdat ik moest wachten op de zaden die veel te laat geleverd werden). Dus hier niet veel tomaten dit jaar helaas. Volgend jaar lekker op tijd starten, dan komt het vast goed:-)
Celine
Ah, ik had al zo’n vermoeden. Heb je enig idee wat er zal gebeuren als ik de planten in de kleine potten houd? Misschien extra vaak voeden/water geven?
Kim Nelissen
Ik gok dat de opbrengst dan wat minder zal zijn omdat er natuurlijk minder ruimte voor de wortels is om te groeien. Ik denk niet dat extra voeding geven slim is. Bij meer voeding moet de plant ook kunnen groeien en dat kan in een kleine pot juist niet, dus dan ga je hem waarschijnlijk overbemesten. Water geven zou ik gewoon doen als je ziet het dat nodig is, een kleine pot droogt wel eerder uit dan een grote dus kan zijn dat je wat vaker moet geven inderdaad. Succes!
Celine
Ik ben bang dat ik mn tomatenplanten in te kleine potten heb, dacht een struiktomaat te hebben maar aan de lengte te zien heb ik me vergist. Kunnen ze nu, er zit al wat bloei in, nog een keer verpot worden?
Kim Nelissen
Oei, ik houd zelf altijd de regel aan dat ik niet verpot als iets al in bloei staat. Altijd daarvoor. Je zou het met 1 kunnen proberen en als dat goed gaat de rest doen. De eerste paar dagen goed water geven (elke dag een beetje) is denk ik wel slim.
Sietske
Ik ben woonachtig op Bonaire, dus eigenlijk is het bij ons het hele jaar door ‘het seizoen’.
Is het dan nog steeds aan te raden om te planten te toppen? De plant hoeft ook niet super groot te worden van mij, aangezien ze op ons balkon groeien.
Kim Nelissen
Wat een geluk:-) Ook dan is het zeker aan te raden. Je zorgt er zo voor dat de tomaten die er hangen lekker groot en mooi rijp worden. En als je niet topt, blijft de plant maar doorgroeien. Zeker als je een balkon hebt, niet altijd handig. Dus ik zou ze lekker toppen:-)
Madelief
Bij de moestuinbakjes van AH kreeg ik eens kerstomataatjes en het eerste jaar werden de latere tomaatjes allemaal bruin, iemand vertelde me toen dat de tomaat last van de vele regen (hé, dat las ik hier ook), met de regen zat het afgelopen zomer wel “snor” maar toen had ik inderdaad veel gebarsten tomaatjes, dus nu weet ik gewoon ‘s morgens wat water en ‘s avonds wat, dat is beter dan ‘s avonds een hele plens.
Bedankt voor dit leerzame stuk. Ik hoop dit jaar op lekkere kerstomaatjes. Ik zet ze in een pot, zodat ik op regenachtige dagen de pot in de schuur kan zetten.
Kim Nelissen
Slim inderdaad om ze bij zware regen binnen te zetten, want dat vinden ze echt niet fijn. Succes dit jaar!